Η ατομική εκκαθάριση και ο φόβος για εκτροχιασμό των εσόδων
Στοίχημα συνιστά για το υπουργείο Οικονομικών η μεγάλη αλλαγή που θα γίνει φέτος στην εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων. Η εκκαθάριση του φόρου θα είναι ατομική για όλους ανεξάρτητα από το αν οι παντρεμένοι θα κάνουν κοινή φορολογική δήλωση ή όχι. Δηλαδή, αν ο ένας σύζυγος έχει να λαμβάνει επιστροφή φόρου και ο άλλος πρέπει να πληρώσει, το ποσό της επιστροφής δεν θα συμψηφίζεται όπως πέρυσι με το χρεωστικό ποσό του άλλου συζύγου.
Ο ένας σύζυγος θα εισπράττει κανονικά την επιστροφή του και ο άλλος θα μπορεί να πληρώσει τον φόρο είτε σε τρεις διμηνιαίες δόσεις είτε σε 12 μηνιαίες δόσεις μέσα από την πιστωτική του κάρτα ή μέσα από την πάγια ρύθμιση ληξιπρόθεσμων οφειλών. Σε δημοσιονομικούς όρους, αυτό σημαίνει ότι θα αυξηθεί κατακόρυφα το ποσό των επιστροφών φόρου. Από την άλλη, αντίστοιχα θα αυξηθεί και το ποσό των χρεωστικών εκκαθαριστικών. Η διαφορά είναι ότι ενώ οι επιστροφές φόρου θα είναι βέβαιες, οι πληρωμές θα εξαρτώνται από τη διάθεση και την δυνατότητα του κάθε φορολογούμενου.
Το ότι το συγκεκριμένο θέμα μπορεί να έχει και δημοσιονομικές προεκτάσεις είναι δεδομένο. Καθολική εφαρμογή του μέτρου του ατομικού εκκαθαριστικού, σημαίνει ότι θα αυξηθούν κατακόρυφα οι επιστροφές φόρου. Τα πιστωτικά εκκαθαριστικά, ανέρχονται κάθε χρόνο σε περίπου 750-800 χιλιάδες. Αυτό όμως ο αριθμός –αντιστοιχεί περίπου στο 12,5% του συνόλου- προκύπτει με βάση τα κοινά εκκαθαριστικά δηλαδή ένα σύνολο περίπου 6,25 εκατομμυρίων εκκαθαριστικών. Στο σύνολο των 8,8 εκατομμυρίων εκκαθαριστικών, και ο αριθμός των πιστωτικών εκκαθαριστικών θα είναι μεγαλύτερο και το ποσό της επιστροφής «φουσκωμένο» κατά αρκετές εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ.
Θεωρητικά, δημοσιονομική επίπτωση από την αύξηση των επιστροφών φόρου και των πιστωτικών εκκαθαριστικών δεν μπορεί να υπάρξει καθώς θα υπάρξει αύξηση και των χρεωστικών εκκαθαριστικών (σ.σ σήμερα ανέρχονται σε περίπου 2,6 εκατομμύρια και αντιστοιχούν στο 40% του συνόλου). Στην πράξη, τα πράγματα μπορεί να εξελιχθούν εντελώς διαφορετικά. Και αυτό διότι ενώ η εφορία θα πρέπει να πληρώνει άμεσα τις επιστροφές φόρου, οι παραλαμβάνοντες τα χρεωστικά εκκαθαριστικά δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα πληρώνουν τις φορολογικές τους υποχρεώσεις στην ώρα τους.
Στον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων, τα ποσοστά συμμόρφωσης έχουν κυμανθεί από το 63% το 2015 (βεβαιώθηκαν 3,5 δις. ευρώ και εισπράχθηκαν 2,28 δις. ευρώ) μέχρι το 68% ποσοστό που αποτυπώθηκε και το 2016 αλλά και το 2018. Κατά την περυσινή χρονιά (και με βάση τα στοιχεία μέχρι το τέλος Οκτωβρίου κάτι που σημαίνει ότι λείπουν οι επιδόσεις από την τελευταία δόση φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων που πληρώθηκε τον Νοέμβριο) ο συντελεστής εισπραξιμότητας του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων έχει διαμορφωθεί στο 68,89% καθώς από τα 2,377 δις. ευρώ που βεβαιώθηκαν έχουν εισπραχθεί μέχρι στιγμής τα 1,637 δις. ευρώ.
Οι πιθανές δημοσιονομικές επιπτώσεις (και με δεδομένο ότι το 2019 είναι προεκλογική χρονιά κατά την οποία είθισται να «χαλαρώνει» και η συνέπεια εκλήρωσης των φορολογικών υποχρεώσεων) είναι και ένα σοβαρό επιχείρημα όσων υποστήριζαν στο υπουργείο Οικονομικών ότι η καθολική ατομική εκκαθάριση θα έπρεπε να αναβληθεί για το 2020.
Τελικώς αποφασίστηκε το μέτρο να προχωρήσει από φέτος και να ενεργοποιηθεί «εδώ και τώρα» το άρθρο 67 του νόμου 4172/2013 το οποίο ορίζει ότι «Οι σύζυγοι, κατά τη διάρκεια του γάμου, υποβάλλουν κοινή δήλωση για τα εισοδήματά τους. Υπόχρεος για την υποβολή της κοινής δήλωσης είναι ο σύζυγος και για τα εισοδήματα της συζύγου. Ο φόρος, τα τέλη και οι εισφορές που αναλογούν στα εισοδήματα εκάστου συζύγου, βεβαιώνεται χωριστά, και η ευθύνης της καταβολής βαρύνει κάθε σύζυγο.
http://www.thetoc.gr/