Αυστηροποίηση capital controls φοβούνται οι καταθέτες
Αυστηροποίηση των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίου (capital controls) φοβάται η αγορά, με αποτέλεσμα να αποτυπώνονται οι φόβοι αυτοί στις εκροές καταθέσεων.
Ενδεικτικό παράδειγμα της τάσης αυτής – που ανατρέπει ότι ίσχυσε από το Δεκέμβριο του 2016 ως έναν μήνα πριν - είναι η αποφυγή δέσμευσης κεφαλαίων για διάστημα έστω και τριμήνου.
Μόνο το Φεβρουάριο, έφυγε από τις τράπεζες ρευστότητα ύψους 400 εκατ ευρώ, καθαρά από τις προθεσμιακές καταθέσεις. Το αποταμιευτικό κοινό, το ίδιο κοινό που το Δεκέμβριο του 2016 εμπιστεύθηκε στις ελληνικές τράπεζες κεφάλαια ύψους 2.176 εκατ ευρώ, εκ των οποίων τα 390 εκατ ευρώ «κλειδώθηκαν» σε λογαριασμούς προθεσμίας, έφτασε στο σημείο να αποσύρει το Φεβρουάριο 445 εκατ ευρώ προθεσμιακές καταθέσεις, που μέχρι και τον Ιανουάριο, προτιμούσε.
Συγκεκριμένα, τον πρώτο μήνα του 2017, οι καταθέσεις προθεσμίας αυξήθηκαν κατά περιπου 200 εκατ ευρώ. Μέσα σε ένα δίμηνο (Δεκέμβριος 2016 – Ιανουάριος 2017), οι καταθέτες έκλεισαν σε προθεσμιακούς λογαριασμούς διαθέσιμη ρευστότητα ύψους 588 εκατ ευρώ.
Με εντυπωσιακή επιστροφή το Δεκέμβριο, ποσών ύψους 1.207 εκατ ευρώ στις καταθέσεις ταμιευτηρίου.
Και φτάσαμε στο Μάρτιο, όπου η ανοιχτή αξιολόγηση και η αυξανόμενη αβεβαιότητα, κάνει λόγο για συνολική μείωση καταθέσεων – ιδιωτών και επιχειρήσεων- κοντά 4 δις ευρώ.
Προσθετικά σε αυτό, λειτουργεί και η ανησυχία για πιθανή απαγόρευση πρόωρης λήξης των προθεσμιακών, σαν κίνηση προστασίας για μαζικές εκροές καταθέσεων.
Τα επίσημα στοιχεία της Τραπέζης Ελλάδος για το πρώτο δίμηνο του έτους δείχνουν συνολική μείωση καταθέσεων, ιδιωτών και επιχειρήσεων, κατά 2.167 εκατ ευρώ, με τους ιδιώτες να συμμετέχουν κατά 1.609 εκατ ευρώ στον υπολογισμό αυτό.
Η μείωση των προθεσμιακών, που το Φεβρουάριο έφτασε τα 445 εκατ ευρώ, διαμορφώνοντας τα υπόλοιπα των συγκεκριμένων καταθέσεων στα 40.006 εκατ ευρώ, είναι η βασική αιτία στη μείωση του συνόλου της ιδιωτικής αποταμίευσης τον ίδιο μήνα, κατά 600 εκατ ευρώ.
Για το θέμα της εκροής καταθέσεων, τοποθετήθηκε μόλις προ ημερών ο πρώην διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γ. Προβόπουλος . Οπως επεσήμανε, στο πλαίσιο συνέντευξής του στην τηλεόραση του ΣΚΑΙ,
“εάν συνεχιστεί η τάση φυγής καταθέσεων και αύξησης των κόκκινων δανείων, τότε η χρονιά θα κλείσει με πολύ δυσμενή αποτελέσματα για τις τράπεζες”.
“Μάλιστα”, πρόσθεσε, “το 2018 οι τράπεζες θα πρέπει να υποβληθούν σε stress tests, οπότε αυτές οι τάσεις θα οδηγήσουν σε πιο αρνητικά αποτελέσματα”.
Το αποταμιευτικό κοινό, γύρισε την πλάτη στις καταθέσεις προθεσμίας, καθαρά ως αντίδραση στο περιβάλλον αβεβαιότητας που διαμορφώνεται σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο. Οι λέξεις « ανοιχτή διαπραγμάτευση», «εκλογές» για να μην...αναφέρουμε και το “Grexit”, λειτουργούν σαν …. «αλάρμ» στους καταθέτες που σπεύδουν να αποσύρουν τα διαθέσιμά τους από τις τράπεζες.
Στο ίδιο μήκος κύματος, συνδέεται και ο φόβος για την πιθανή αυστηροποίηση των capital controls, στην περίπτωση που κάτι... « στραβώσει». Τι θα μπορούσε να σημαίνει αυτό;
Τραπεζικοί παράγοντες αναφέρουν μεταξύ άλλων:
- Κατ αρχήν, θα μπορούσε να επανέλθει το προηγούμενο όριο αναλήψεων των 420 ευρώ την εβδομάδα, αντί των 840 το δεκαπενθήμερο, συν το επιπλέον ποσό που κατατίθεται ως νέο χρήμα
- Περιορισμοί αναλήψεων ακόμη και για το νέο χρήμα. Σήμερα, μπορεί ο καταθέτης να προβεί σε ανάληψη του συνόλου του ποσού που κατέθεσε ως νέο χρήμα (από εξωτερικό, σεντούκια κλπ)
- Περιορισμοί, αν όχι και…απαγόρευση, επανεπένδυσης σε αμοιβαία κεφάλαια ξένων οίκων. Να σημειωθεί ότι έχουν εισρεύσει στο σύστημα πολλά κεφάλαια, ως ρευστοποιήσεις ξένων αμοιβαίων κεφαλαίων. Θεωρητικά θα μπορούσαν να τεθούν περιορισμοί στην επανεπένδυση.
- Μείωση του ποσοστού ανάληψης σε χαρτονομίσματα εμβασμάτων από το εξωτερικό