Μια και μόνη φράση του Γερούν Ντάισελμπλουμ στην ενημερωτική επιστολή για την ατζέντα του Eurogroyp αρκεί για να αλλάξυον τα δεδομένα.

Κατ' αρχήν σε ό,τι αφορά στο Ασφαλιστικό και παρά τις περί του αντιθέτου διαβεβαιώσεις Κατρούγκαλου ο πρόεδρος του Eurogroup ξεκαθαρίζει ότι οι επικεφαλής των θεσμών θα ανοίξουν το θέμα στην επόμενη επίσκεψή τους στην Αθήνα.

“Τα μέτρα στον τομέα των μεταρρυθμίσεων της κοινωνικής ασφάλισης και της αγοράς εργασίας αναμένεται να είναι στο επίκεντρο αυτής της αποστολής” αναφέρει χαρακτηριστικά ο Γερούν Ντάισελμπλουμ αν και η Αθήνα ξεκαθαρίζει σε όλους τους τόνους πως “δεν υπάρχει θέμα να ανοίξει και πάλι το Ασφαλιστικό”.

Ο Γ. Κατρούγκαλος λέει ότι η ελληνική πλευρά δεν προτίθεται σε καμία περίπτωση να συζητήσει ένα θέμα που έκλεισε στην προηγούμενη διαπραγμάτευση.

Στην ελληνική πλευρά ωστόσο η φράση του Γερούν Ντάισελμπλουμ σηματοδοτεί μια διαφαινόμενη αλλαγή στάσης των Ευρωπαίων οι οποίο μοιάζουν πλέον να κινούνται σε πιο σκληρή γραμμή γεγονός που θα σημάνει πρόβλημα στη διαπραγμάτευση ή στην καλύτερη περίπτωση νέες καθυστερήσεις που με τη σειρά τους θα σημάνουν και εμπόδια στη ρύθμιση του χρέους και άρα στην ποσοτική χαλάρωση και στην έξοδο στις αγορές.

Σε ό,τι αφορά στο χρέος πάντως ο κ. Ντάισελμπλουμ όπως αναμενόταν δεν αναφέρεται σε καμία περίπτωση σε κούρεμα αλλά περιγράφει παρεμβάσεις στο ζήτημα της ωρίμανσης κάποιων από τα δάνεια του EFSF αλλά και δράσεις για την αντιμετώπιση του επιτοκιακού κινδύνου από τον ESM.

 

Είναι η πρώτη προειδοποιητική βολή του Γερούν Ντάισελμπλουμ. Η δήλωση “τα μέτρα στον τομέα των μεταρρυθμίσεων της κοινωνικής ασφάλισης και της αγοράς εργασίας αναμένεται να είναι στο επίκεντρο αυτής της αποστολής” προκάλεσε σοβαρή ανησυχία στην κυβέρνηση και αυτή την ώρα στο κυβερνητικό επιτελείο αναζητούν να αντιληφθούν τι ακριβώς σημαίνει.

 

Η ανησυχία πηγάζει από το γεγονός ότι η δήλωση Ντάισελμπλουμ έρχεται μετά τις δηλώσεις Γερμανών βουλευτών των Χριστιανοδημοκρατών (το κόμμα της Μέρκελ) και των Χριστιανοκοινωνιστών της Βαυαρίας ότι χωρίς το ΔΝΤ δεν πρόκειται να εκταμιευτεί άλλη δόση προς την Ελλάδα.

 

Αν η δήλωση είναι το πρώτο σημάδι ότι οι Ευρωπαίοι αλλάζουν στάση, τότε να υπάρχει φόβος να τεθούν και άλλα ζητήματα, γιατί αποτελεί ένδειξη ότι ενδεχομένως έχουν υποχωρήσει στις σκληρές πιέσεις του ΔΝΤ το οποίο ζητά μείωση συντάξεων, μείωση του αφορολόγητο στις 4.000 ως 5.000, θέματα που η κυβέρνηση θεωρεί πως έχουν κλείσει κατά την πρώτη αξιολόγηση και οι αρμόδιοι υπουργοί με δηλώσεις τους τονίζουν ότι δεν πρόκειται να δεχτούν να ανοίξουν εκ νέου.

 

Ο φόβος της κυβέρνησης είναι μήπως η δήλωση Ντάισελμπλουμ αποτελεί το προοίμιο γενικότερων εμποδίων και σκλήρυνση της στάσης (ως τώρα συμφωνούσαν να μην ανοίξουν πάλι τα κλειστά θέματα), πράγμα που σημαίνει ότι θα επηρεαστούν οι διαπραγματεύσεις για τη ρύθμιση του χρέους και επομένως η ένταξη στην ποσοτική χαλάρωση της ΕΚΤ και κατά συνέπεια η έξοδος στις αγορές, πράγμα που θα οδηγήσει αναπόφευκτα σε τέταρτο μνημόνιο μετά τον Αύγουστο του 2018.

 

 

“Αν δείτε να αλλάζουν στάση οι Ευρωπαίοι του κουαρτέτου όταν θα επανέλθουν το Νοέμβριο, τότε ας ετοιμαστούμε για ραγδαίες εξελίξεις.

 

Το συμπέρασμα αυτό προέκυψε από τις συνομιλίες με κυβερνητικά στελέχη αναφορικά με την πορεία της αξιολόγησης και τη ρύθμιση του χρέους.

 

Και στην παλέτα των εξελίξεων κεντρική θέση έχουν οι εκλογές, αφού η αλλαγή στάσης θα σημάνει παραπομπή της χώρας σε τέταρτο μνημόνιο.

 

Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Τώρα οι τρεις εκπρόσωποι της Κομισιόν, της ΕΚΤ και του ESM στους Θεσμούς, βρίσκονται πιο κοντά στις ελληνικές θέσεις στα πολύ κρίσιμα ζητήματα που άπτονται του ασφαλιστικού, του φορολογικού, των μισθών και εν μέρει των εργασιακών.

 

Όσον αφορά στα θέματα που έχουν συμφωνηθεί στην πρώτη αξιολόγηση (νέα μείωση συντάξεων και αφορολόγητο στις 5.000 ευρώ που ζητά το ΔΝΤ) η θέση τους είναι να μην ξανανοίξουν όσα θέματα που έχουν ήδη κλείσει.

 

Στα άλλα ανοικτά ζητήματα αποδέχονται τη λογική της νομιμότητας, σύμφωνα με την οποία οι εκκρεμότητες θα ρυθμιστούν με βάση τις αποφάσεις των δικαστηρίων δηλαδή του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, ενώ υπάρχουν ενδοιασμοί ως προς την αποδοχή των αποφάσεων του Συμβουλίου της Επικρατείας.

 

Η κυβέρνηση πορεύεται με πυξίδα τις προαναφερόμενες εκτιμήσεις και προσεγγίσεις, που επιπλέον δημιουργούν την προσδοκία ότι η αξιολόγηση θα κλείσει το αργότερο ως τις 15 Δεκεμβρίου.

 

Αν, όμως, κατά την άφιξή τους στην Αθήνα στα μέσα Νοεμβρίου διαπιστωθεί ότι άλλαξαν και σκληραίνουν της στάση τους προσεγγίζοντας τις θέσεις του ΔΝΤ, τότε αυτό θα σημαίνει, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις και των συνομιλητών μας πως κάτι βαθύτερο και πιο ουσιαστικό άλλαξε στις θέσεις των Ευρωπαίων απέναντι όχι μόνο στην αξιολόγηση, αλλά και στη χώρα.

 

Το δεύτερο σημείο που θα αποκαλύψει σκλήρυνση στάσης θα είναι η συμπεριφορά του ESM ως προς τη ρύθμιση του χρέους. Οι δηλώσεις Ρέγκλινγκ, πως ο ESM θα είναι έτοιμος να συζητήσει τα βραχυπρόθεσμα μέτρα για το χρέος από το τέλος Νοεμβρίου ώστε να εφαρμοστούν από τον Ιανουάριο του 2017, καθώς και η συζήτηση των μεσοπρόθεσμων περί τα τέλη του 2017 και των μακροπρόθεσμων το 2018, ικανοποιεί την κυβέρνηση. Και οι συνομιλητές εξηγούν ότι με αυτή αναμένεται να ανοίξει ο δρόμος προς την στη συμμετοχή της χώρας στην ποσοτική χαλάρωση της ΕΚΤ και στη συνέχεια να δημιουργηθούν οι συνθήκες για δοκιμαστική έξοδο στις αγορές εντός του 2017 και κανονική το 2018, πράγμα που θα σημάνει απομάκρυνση της πιθανότητας και του φόβου για τέταρτο μνημόνιο.

 

Αν, για οποιοδήποτε λόγο μετά τα μέσα Νοεμβρίου δούμε αλλαγή πορείας του ESM και καθυστέρηση στη λήψη των βραχυπρόθεσμων μέτρων, αυτό θα σημάνει πως η αλλαγή στάσης απέναντι στην Ελλάδα έχει παγιωθεί, οπότε επανέρχονται οι φόβοι για αδυναμία εξόδου στις αγορές, αφού θα έχουν επικρατήσει μεταξύ και των Ευρωπαίων εκείνοι που επιδιώκουν τα νέα μέτρα και το τέταρτο μνημόνιο. Τότε ασφαλώς θα ανοίξει η πόρτα ορθάνοιχτα για προσφυγή και στις κάλπες.

 

Προς τον παρόν στην κυβέρνηση είναι σχετικά ικανοποιημένοι από τη στάση των τριών Ευρωπαίων του κουαρτέτου, καθώς και από τις δηλώσεις Ρέγκλινγκ και ελπίζουν ότι ο Μάριο Ντράγκι με τη δική του έκθεση βιωσιμότητας ,αφού λάβει υπόψη και τη ρύθμιση του χρέους από τον ESM, θα ανοίξει την πόρτα για τη συμμετοχή της Ελλάδας στην ποσοτική χαλάρωση και επομένως θα διευκολυνθεί η έξοδος στις αγορές με αποτέλεσμα οι εξελίξεις να είναι ομαλές και σύμφωνες με το καλό σενάριο”.