Προς το παρόν, όμως, οι φόροι αυξάνονται και μάλιστα έως τον Αύγουστο τα ληξιπρόθεσμα νέα χρέη του 2014 έφτασαν στα 9,69 δισ. ευρώ, με τάσεις να ξεπεράσουν τα 13 δισ. σε 12 μήνες μέχρι το τέλος του χρόνου.

Ετσι, ο υπουργός Οικονομικών Γκίκας Χαρδούβελης ανακοίνωσε ότι με εγκύκλιο που θα εκδώσει η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων θα μπορεί όποιος δεν έχει να πληρώσει στο τέλος Οκτωβρίου τις τρέχουσες οφειλές του, τουλάχιστον να ζητήσει να κάνει ρύθμιση για αυτές (με τις 12 δόσεις που ισχύουν σήμερα) ώστε να μη μείνει εκτός νυμφώνος…

Ετσι θα έχουν πλέον διέξοδο περισσότεροι οφειλέτες που πνίγονται σήμερα στα μαζεμένα χαράτσια που τους έρχονται - από το καλοκαίρι και μετά ιδίως.

Αυτό σημαίνει όμως ότι χιλιάδες οφειλέτες θα βρεθούν σύντομα να εξυπηρετούν με δύο ή και περισσότερες διαφορετικές ρυθμίσεις, αν τηρούν και κάποιες που είχαν κάνει παλιότερα. Ετσι, όλοι όσοι χρωστούν, θα πρέπει από σήμερα κιόλας να λογαριάσουν όλα τα χρέη τους και όσο το δυνατόν νωρίτερα -για να μη συσσωρευτούν και νέα- ή το αργότερο μέχρι τον Μάρτιο, να βρουν ποια ρύθμιση ταιριάζει περισσότερο στις ανάγκες τους και να επιλέξουν τη σωστή, σε συνδυασμό με τα τρέχοντα ή μελλοντικά τους εισοδήματα - ενώ σύντομα θα κληθούν να πράξουν το ίδιο και για τη νέα ρύθμιση που ετοιμάζεται αν έχουν και χρέη στις τράπεζες.

Τα επόμενα βήματα

Κρίσιμος είναι ο επόμενος μήνας για να φανεί πόσοι τελικά από τα 3,2 εκατομμύρια οφειλέτες που χρωστούν στην Εφορία και στα ασφαλιστικά ταμεία θα ζητήσουν να ενταχθούν στη ρύθμιση, αφού έως τότε:

■ θα πρέπει να βρουν μέχρι 31 Οκτωβρίου να πληρώσουν (ή να ζητήσουν από την επομένη να ρυθμίσουν) τα χρέη που λήγουν μέσα στον μήνα προς την Εφορία και τα ασφαλιστικά ταμεία (εισφορές, δόσεις φόρου εισοδήματος, ΕΝΦΙΑ, ΦΠΑ κ.λπ.),
■ να ενημερωθούν για την πρακτική εφαρμογή των διατάξεων από τις εφαρμοστικές εγκυκλίους που θα εκδώσει έως τις αρχές Νοεμβρίου η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων,
■ να κάνουν την αίτηση στα μέσα Νοεμβρίου (ή όσο το δυνατόν νωρίτερα) για τη νέα ρύθμιση, όταν θα ανοίξει η ειδική ηλεκτρονική εφαρμογή,
■ να ενημερωθούν για το περιεχόμενο της άλλης ρύθμισης που ετοιμάζεται για τα χρέη στις τράπεζες, ώστε να μη σκοντάψουν όταν έρθει η ώρα και για αυτά.

Τι πρέπει να γνωρίζουν οι οφειλέτες

Από την ψήφιση της ρύθμισης την Παρασκευή μέχρι και την έκδοση των αποφάσεων που θα καλύπτει όλες τις πιθανές περιπτώσεις οφειλών ή την έναρξη λειτουργίας της εφαρμογής αιτήσεων που θα βρίσκει κάθε οφειλέτης στη σελίδα του Taxisnet κάνοντας χρήση των κωδικών του, θα μεσολαβήσουν 2 ή και 3 εβδομάδες, βάσει υπουργείου Οικονομικών.

Στόχος της νέας ρύθμισης είναι να υπάρξει μια τελευταία ευκαιρία για όσους χρωστούν αλλά δεν εκμεταλλεύτηκαν την αντίστοιχη ρύθμιση της νέας αρχής με τις 48 δόσεις που πρόσφερε πριν από δύο χρόνια η κυβέρνηση. Σε αυτή τη ρύθμιση είχαν μπει μόλις 150.000 από τα 3 εκατομμύρια οφειλέτες, ενώ οι περισσότεροι της γύρισαν την πλάτη ή την έχασαν οριστικά, λόγω των περιορισμών σε δόσεις και προϋποθέσεις που προέβλεπε.

Με βάση την εμπειρία της παλιάς ρύθμισης αλλά και τις νέες διευκρινίσεις που θα δοθούν, θα αποφασιστεί τι ακριβώς θα ισχύσει σε κάθε περίπτωση οφειλέτη. Αμεσα όμως, έως το τέλος του μήνα, όσοι χρωστούν στο Ελληνικό Δημόσιο θα πρέπει να υπολογίσουν οι ίδιοι για τη δική τους περίπτωση, αν μπορούν να πληρώσουν ή όχι φόρους και εισφορές του Οκτωβρίου, που αποτελεί το πρώτο μεγάλο εμπόδιο αν θέλουν να ενταχθούν στη ρύθμιση με τις 100 δόσεις.

■ Για παράδειγμα: Oφειλέτης με χρέος 13.000 ευρώ (από φόρο κληρονομιάς ή άλλη έκτακτη ή μη αιτία) που δεν έχει κάνει ποτέ ρύθμιση στην Εφορία, μπορεί να ζητήσει ρύθμιση και να πληρώνει 130 ευρώ τον μήνα μέχρι το 2023, τα οποία δεν πλήρωνε ποτέ ως τώρα. Θα πρέπει, όμως, να πληρώνει πλέον τακτικά (εφάπαξ ή με τις προβλεπόμενες δόσεις) και όλους τους τρέχοντες φόρους και τις εισφορές ή να ζητά να μπουν σε 12 δόσεις (πάγια ρύθμιση) για να είναι φορολογικά και ασφαλιστικά ενήμερος και να μη χάσει τη ρύθμιση.

Αν οι οφειλέτες μπορέσουν να πληρώσουν εμπρόθεσμα όπως απαιτεί ο νόμος, θα μπορούν να κάνουν τον Νοέμβριο και την αίτηση για τις 100 δόσεις για όλα τα χρέη που έχουν αφήσει απλήρωτα μέχρι και τον Σεπτέμβριο. Αν όχι, μπορούν να περιμένουν να ζητήσουν στις αρχές Νοεμβρίου ρύθμιση για την οφειλή ενός μηνός με τις 12 δόσεις, ώστε να τους δεχτεί το νέο σύστημα στα μέσα του μηνός, όταν θα κάνουν αίτηση.

Ποια χρέη αφορά

Μέχρι 100 δόσεις ρυθμίζονται όλα τα χρέη που βεβαιώθηκαν στην Εφορία πριν από την 1η Οκτωβρίου (ή αντίστοιχα έως 30 Σεπτεμβρίου στα ασφαλιστικά ταμεία). Ωστόσο μπαίνουν σε 100 δόσεις και μη ληξιπρόθεσμα χρέη, εφόσον η διατύπωση του νόμου καλύπτει οφειλέτες με βεβαιωμένες και όχι μόνο ληξιπρόθεσμες οφειλές.

Με την ίδια λογική, εφόσον ο ΕΝΦΙΑ βεβαιώθηκε τον Σεπτέμβριο, μπορούν να ζητήσουν να μπει στην ίδια ρύθμιση και ο φόρος ακινήτων ή ακόμα και ο φόρος εισοδήματος, εφόσον έχει εκκαθαριστεί πριν από τον Οκτώβριο η δήλωσή τους.

Λύση-πακέτο για 8 χρόνια

Η λογική του μέτρου είναι να κλείσουν οι οφειλές του παρελθόντος με μια μικρή δόση για να μην αφήνουν απλήρωτα τα νέα χρέη οι φορολογούμενοι. Αυτό ισχύει μόνο θεωρητικά, γιατί έστω και με την ελάχιστη δόση των 50 ευρώ (για χρέος από 50 έως 5.000 ευρώ) κάποιος που είναι άνεργος ή μικρομεσαίος που λειτουργεί με ζημίες θα πρέπει να πληρώνει κάθε μέρα και για όλα τα πάγια (ενοίκια, ΔΕΚΟ, τράπεζες, προμήθειες κ.λπ.), πέραν των νέων φόρων που πληρώνει. Δηλαδή αν και η ρύθμιση είναι καλύτερη από όλες τις προηγούμενες, θα λειτουργούσε καλύτερα αν ερχόταν 1-2 χρόνια νωρίτερα παρά τις ασφυκτικές συνθήκες που έχουν ήδη πια διαμορφωθεί στην αγορά και την οικονομία.

Μπλέξαν οι ρυθμίσεις

Αν κάποιος θέλει να μπει στη νέα ρύθμιση, θα πρέπει ο ίδιος να επιλέξει το σωστό πακέτο που του προσφέρεται μέσα από το Taxisnet (π.χ. εφάπαξ εξόφληση με 100% έκπτωση στις προσαυξήσεις ή 100 δόσεις με μείωση 20%). Κριτήριο δεν είναι, όμως, πόση έκπτωση θέλει, αλλά ποιος διακανονισμός θεωρεί ότι είναι στα μέτρα του και να δεσμευτεί ότι θα τον εξυπηρετεί για 8 χρόνια (ή για 6 εάν χρωστά περισσότερα από 15.000 ευρώ - κύρια αρχική οφειλή, χωρίς πρόστιμα και προσαυξήσεις) χωρίς να αφήνει απλήρωτες και τις άλλες υποχρεώσεις που θα επωμίζεται κάθε μήνα.

Αυτό είναι δύσκολο στις συνθήκες αβεβαιότητας που υπάρχουν, αλλά ο νόμος οδηγεί τους περισσότερους να ζητήσουν κάποια ρύθμιση με περισσότερες δόσεις (60 ή 72) έστω και αν επωμίζονται να πληρώσουν περισσότερους τόκους ή αν πετύχουν μικρότερες προσαυξήσεις προκειμένου να διασφαλίσουν ότι δεν θα τη χάσουν. Ο νόμος μάλιστα προβλέπει ότι αν μπορέσουν κάποια στιγμή και εξοφλήσουν πρόωρα όλο το υπόλοιπο ποσό, θα τους δοθούν σαν μπόνους και οι εκπτώσεις που θα είχαν αν εξαρχής επέλεγαν τη ρύθμιση με λιγότερες δόσεις.

■ Για παράδειγμα: Kάποιος που χρωστά 20.000 ευρώ (16.000 κύρια οφειλή και προσαυξήσεις με πρόστιμα κ.λπ. 4.000 ευρώ) δικαιούται μέχρι 72 δόσεις (όχι 100 επειδή ξεπερνά τις 15.000 ευρώ η αρχική οφειλή).

Αν θεωρεί ότι μπορεί να εξοφλήσει σε 6 χρόνια (60 δόσεις), θα έχει έκπτωση 50% στις προσαυξήσεις (2.000 ευρώ). Μπορεί να επιλέξει, όμως, το πιο σίγουρο πακέτο με τις 72 δόσεις και έκπτωση 30% (1.200 ευρώ). Αν πάνω στην πενταετία μπορεί να κλείσει την οφειλή του, πληρώνοντας μία και έξω το υπόλοιπο οφειλής που θα έχει να πληρώσει για τον έκτο χρόνο (περίπου 3.000 ευρώ συν τόκους), τότε μπορεί να το πράξει και μάλιστα θα τύχει και έκπτωσης 800 ευρώ που θα την είχε εξαρχής αν είχε επιλέξει 60 αντί 72 δόσεις.

Μεγαλύτερο πρόβλημα θα έχουν όσοι βρίσκονται ήδη σε κάποια από τις παλιές ρυθμίσεις και κοντεύουν να την τελειώσουν π.χ. σε 6-12 μήνες. Είτε έχουν και τηρούν εκείνη με τις 12 δόσεις για νέα χρέη, είτε την άλλη με τις 48 για τα παλιά χρέη, θα κληθούν να επιλέξουν θα παραμείνουν στην ίδια ρύθμιση ή θα μεταπηδήσουν σε αυτήν με τις 100 δόσεις.

Ωστόσο μόνον όσοι έχουν τη ρύθμιση των 48 δόσεων (τελευταίας ευκαιρίας ή νέας αρχής) θα μπορέσουν να τύχουν επιπλέον έκπτωσης 20% που δίνει η κυβέρνηση σαν επιβράβευση συνέπειας σε όσους παραμείνουν στην ίδια ρύθμιση που έχουν.

Πρώτα απ’ όλα μάλιστα θα δουν να μειώνονται αναδρομικά οι οφειλές που έχουν σήμερα, λόγω της μείωσης των επιτοκίων από 8,75% που πλήρωναν σε 4,56% και από τότε που ξεκίνησε η ρύθμιση που έχουν. Ωστόσο, επιπλέον πρόβλημα έχουν και όσοι τηρούν ήδη ρυθμίσεις από το παρελθόν (από το 2010 ενδεχομένως) αφού πρέπει και αυτοί να ζυγίσουν τι πληρώνουν για αυτές και τι θα πλήρωναν αν έμπαιναν σε αυτήν με τις 100 δόσεις και τους νέους όρους. Και όσοι είχαν ρύθμιση όμως, αλλά δεν πλήρωσαν κάποιες οφειλές του Αυγούστου ή του Σεπτεμβρίου, τελικά θα μπαίνουν και στις 100 δόσεις, με τους ίδιους όρους και τις προϋποθέσεις, όπως και αν τις είχαν πληρώσει.