Μέσα στο δεύτερο εξάμηνο του 2014 σχεδιάζεται να ανάψουν οι μηχανές για την ανάπλαση της Πλατείας Ελευθερίας, στην οποία οι Θεσσαλονικείς αναμένεται να δουν μια τελείως διαφορετική εικόνα.

Στόχος της αντιδημαρχίας Αστικού Περιβάλλοντος είναι να μη χαθεί καθόλου χρόνος και να προχωρήσει η ανάπλαση το ταχύτερο δυνατό. Η δημοτική αρχή εκτιμά ότι το όλο εγχείρημα θα κοστίσει περίπου 7- 8 εκατομμύρια ευρώ, χρήματα τα οποία θα αναζητηθούν από κοινοτικά προγράμματα. Για την ανάπλαση της συγκεκριμένης πλατείας ο δήμος προκήρυξε αρχιτεκτονικό διαγωνισμό, όπου η συμμετοχή ήταν εντυπωσιακή, καθώς υποβλήθηκαν 131 προτάσεις.

Το πρώτο βραβείο, σύμφωνα με την αξιολόγηση της κριτικής επιτροπής απέσπασε η μελέτη των αρχιτεκτόνων μηχανικών Θεμιστοκλή Χατζηγιαννόπουλου και Κωνσταντίνου Χαραλαμπίδη. Σύμβουλοι της αρχιτεκτονικής μελέτης ήταν οι Εδουάρδο Κάστρο, Παναγιώτης Τζώνος καιΙωάννης Μέγας, ενώ συνεργάστηκαν ο μηχανολόγος μηχανικός Δημήτρης Μακρής, η γεωπόνος Παναγιώτα Κούλαλη και στις ψηφιακές απεικονίσεις ο αρχιτέκτονας Ανδρέας Πετρόπουλος. Στόχος της δημοτικής αρχής είναι, αφού εξευρεθούν τα χρήματα, η τελική μελέτη να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του έτους και το έργο να δημοπρατηθεί στις αρχές του 2014.

Πώς θα διαμορφωθεί η πλατεία Ελευθερίας

Το ηλιακό ρολόι και η δημόσια υπαίθρια οθόνη, η ανάδειξη του βυζαντινού τείχους και τα επιδαπέδια φωτιστικά σώματα είναι μεταξύ των στοιχείων που συμβάλλουν στην αλλαγή εικόνας στην πλατεία Ελευθερίας. Η πρόταση των μελετητών αποσκοπεί στη δημιουργική ανάδειξη του σημαντικότατου ιστορικού φορτίου που ενυπάρχει στον χώρο και παράλληλα στη μετατροπή της σε μια πραγματική ελκυστική πλατεία για τους πολίτες. Επιχειρεί να αναδείξει την εγκλωβισμένη και ξεχασμένη ιστορικότητα του χώρου με χειρισμούς εύληπτους κατανοητούς και χρηστικούς. Συγκεκριμένα:

Το βυζαντινό τείχος

Αποτελούσε το όριο μεταξύ της πόλης (στεριάς) και θάλασσας βρίσκεται σήμερα κάτω από την επιφάνεια του χώρου. Οι μελετητές προτείνουν την ανάδειξή του, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η πλατεία μετατρέπεται σε αρχαιολογικό χώρο, αλλά αντίθετα η πλατεία θα διατηρήσει τον ενιαίο χαρακτήρα της. «Μετά την αρχαιολογική έρευνα τεκμηρίωση και συντήρηση του καλύπτεται με βατή κατασκευή. Από την κατασκευή αυτή αναρτώνται ειδικώς σχεδιασμένα ορθογωνικά «περισκόπια» που με μηχανικώς περιστρεφόμενα είδωλα παρουσιάζουν το τείχος στους ενδιαφερόμενους επισκέπτες έτσι όπως ακριβώς» σημειώνεται στην πρόταση.

Το «ηλιακό ρολόι» και η υπαίθρια οθόνη

Σύμφωνα με τους αρχιτέκτονες, η ανάδειξη των ιστορικών γεγονότων της πλατείας υλοποιείται με ένα χειρισμό «μεγαλύτερο» από ένα μνημείο ή μια επιγραφή. «Η κοσμικής διάστασης υπόμνησή τους πραγματοποιείται μέσω μιας στήλης που λειτουργεί ως «επιλεκτικό ηλιακό ρολόι» επιτρέποντας στις ακτίνες του ηλίου  να στοχεύουν αποκλειστικά και με απόλυτη ακρίβεια (μέρας και ώρας) σημεία (μνημεία των ιστορικών γεγονότων) που επισημαίνονται στο δάπεδο της πλατείας.

Ταυτόχρονα αυτή η εγκατάσταση είναι μια δημόσια υπαίθρια οθόνη (φωτεινός πίνακας τεχνολογίας led - info board) που διαρκώς παρέχει πληροφορίες για τα τρέχοντα γεγονότα της πόλης. Με αυτόν τον τρόπο η εγκατάσταση «παραμένει» ένα πιστό εργαλείο επισήμανσης της ιστορίας σε χρόνο παρελθόντα, παρόντα και μέλλοντα» σημειώνεται στη μελέτη.

Τα φωτιστικά σώματα

Η αρχική πλατεία καταλάμβανε ένα μικρό μόνο τμήμα του σημερινού ελεύθερου χώρου, αποτελώντας στην ουσία μια διερεύνηση της οδού Ελ. Βενιζέλου στην κατάληξη της στη θάλασσα. Το υπόλοιπο τμήμα του χώρου αυτού αποτελούσε τμήμα του αστικού ιστού της πόλης.

Στην πρόταση η υπόμνηση του γεγονότος αυτού υλοποιείται με την τοποθέτηση επιδαπέδιων φωτιστικών σωμάτων που ακολουθούν με ακρίβεια τις αρχικές χαράξεις των δρόμων και των κτηρίων. Τα ενδοδαπέδια φωτιστικά σώματα τύπου «walk over» δημιουργούν με τη στοχευμένη δέσμη τους ένα «φωτεινό πέπλο» πάνω από τον χώρο της πλατείας. Συμπληρωματικά χρησιμοποιούνται φωτιστικά σώματα σε στύλους  που τοποθετούνται επίσης στο περίγραμμα των παλιών οικοδομικών τετραγώνων της πλατείας και ως στόχο έχουν την περαιτέρω επιθυμητή διάχυση του τεχνητού φωτισμού.

Το πράσινο

Σύμφωνα με τους μελετητές, το πράσινο γίνεται κεντρικό στοιχείο της πλατείας, το οποίο θα συμβάλει και στη βελτίωση του μικροκλίματος της περιοχής. Προτείνεται η δημιουργία μιας συστάδας δέντρων, φυλλοβόλων και αειθαλών, στο δάπεδο συνδυασμό χώματος και παλαιωμένων κυβόλιθων, και στα διάκενα μεταξύ των κυβόλιθων γίνεται σπορά είτε με γκαζόν, είτε με άγρια λουλούδια.

«Παράθυρο» για μελλοντικές πεζοδρομήσεις και πάρκινγκ

Επίσης σύμφωνα με την πρόταση, «όλες οι ισχύουσες και προτεινόμενες πεζοδρομήσεις στην ευρύτερη περιοχή μελέτης (Οδός Ρογκότη, Οδός Καλαποθάκη κτλ) θα αποκτήσουν ουσιαστικό νόημα συμμετέχοντας σε ένα ολοκληρωμένο δίκτυο πεζοδρόμων που θα αναδεικνύει τον δημόσιο χώρο της πόλης».

Όπως αναφέρουν οι μελετητές, «η «νέα» Πλατεία Ελευθερίας αφήνει ανοιχτό για το μέλλον το ενδεχόμενο πεζοδρόμησης των δυο οδών παραπλεύρως της ( Ελ. Βενιζέλου και Ι. Δραγούμη), όπως επίσης και της κατασκευής σε ένα τμήμα της υπόγειο χώρο στάθμευσης αυτοκίνητων ενός επίπεδου και χωρητικότητας 170 θέσεων.

 voria